Waarom twijfelen mensen tussen ‘verstandig’ en ‘verstandigt’?
Het Nederlands kent veel werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden die qua klank sterk op elkaar lijken. Een van de veelgestelde vragen op taalkundig gebied is of het ‘verstandig’ of ‘verstandigt’ moet zijn. Hoewel het voor velen een kleine twijfel lijkt, geeft het taalgebruik vaak onzekerheid in schriftelijke communicatie. Beide woorden klinken gelijk, maar slechts één is correct in de meeste gevallen. In dit artikel leggen we je duidelijk uit wat het juiste woord is, en waarom.
Wat betekent ‘verstandig’?
Het woord ‘verstandig’ is een bijvoeglijk naamwoord. Het betekent dat iemand of iets blijk geeft van verstand, inzicht of wijsheid. Bijvoorbeeld: ‘Het is verstandig om op tijd te gaan slapen’ of ‘Zij maakte een verstandige keuze’. Het woord ‘verstandig’ kan in verschillende contexten gebruikt worden, zoals gedrag, keuzes of adviezen.
Voorbeelden van ‘verstandig’ in een zin
Een paar voorbeelden laten zien hoe je ‘verstandig’ op de juiste manier gebruikt:
– Hij maakte een verstandige opmerking tijdens de vergadering.
– Is het verstandig om nu nog te investeren?
– De dokter gaf een verstandig advies.
Wat betekent ‘verstandigt’?
Het woord ‘verstandigt’ bestaat in feite niet als correct Nederlands woord. Veel mensen denken dat het een vervoeging is van een werkwoord, bijvoorbeeld: ‘ik verstandig, jij verstandigt’, maar dit klopt niet. Er bestaat namelijk geen werkwoord ‘verstandigen’ in het Nederlands. Hierdoor is ‘verstandigt’ dan ook altijd foutief taalgebruik.
Waarom gebruiken mensen dan toch ‘verstandigt’?
De verwarring ontstaat door de regelmaat in vervoegingen van werkwoorden die eindigen op -igen of -igen. Denk aan ‘waarschuwen’ dat ‘waarschuwt’ wordt of ‘bevestigen’ dat ‘bevestigt’ wordt. Als mensen proberen ‘verstandig’ op een vergelijkbare wijze te vervoegen, ontstaat het incorrecte ‘verstandigt’. Dit is echter grammaticaal onjuist omdat ‘verstandig’ geen werkwoord is.
Hoe onthoud je het verschil?
Een eenvoudige manier om het onderscheid te onthouden, is jezelf af te vragen: is het hier de bedoeling om iets te doen, of beschrijf ik een eigenschap? Als het een eigenschap is, zoals slim, doordacht of wijs, gebruik je ‘verstandig’. Als je twijfelt of iets een werkwoord is, kun je proberen het in een andere vervoeging of tijd te zetten. ‘Ik verstandigde gisteren’ klinkt overduidelijk fout, dus weet je dat ‘verstandigt’ in het heden ook niet klopt.
Wat kun je hieruit leren?
De Nederlandse taal zit vol regels en uitzonderingen, maar met een beetje oefening en uitleg is het eenvoudig om veelgemaakte fouten te vermijden. ‘Verstandig’ is dus het enige juiste woord als je wijsheid of inzicht wilt beschrijven. Het vermeende woord ‘verstandigt’ is een fout die vaak uit spreektaal ontstaat, maar in schrijftaal niet thuishoort.
Tot slot
Wil je zeker weten dat je geen fouten maakt bij twijfelachtige woorden? Raadpleeg dan online taalbronnen zoals de officiële spellinggids of taaladviesdiensten. Of houd onze blog op groene-zorg.nl in de gaten, waarin we regelmatig dit soort taalkwesties behandelen met een link naar gezondheid, bewustwording én communicatie. Taal is immers een krachtig middel om elkaar goed te begrijpen en kennis te delen – iets waar we binnen duurzame zorg ook sterk voor staan.
