Wat zijn microplastics precies?
Microplastics zijn piepkleine stukjes plastic, meestal kleiner dan vijf millimeter. Ze ontstaan wanneer groter plastic afval, zoals zakken en flessen, door zonlicht, wind en water afbreekt in kleinere stukjes. Ook worden ze bewust aan producten toegevoegd, zoals in scrubs, tandpasta en cosmetica. Hoewel ze klein zijn, kunnen microplastics een groot probleem vormen voor zowel het milieu als onze gezondheid.
Hoe komen microplastics in het milieu?
De voornaamste bron van microplastics in het milieu is het zwerfafval dat uiteenvalt. Ze komen ook vrij tijdens het wassen van synthetische kleding, waarbij vezels loskomen en met het afvalwater in rivieren en oceanen belanden. Ook autobanden slijten tijdens het rijden, waardoor microplasticdeeltjes in de lucht en op de weg terechtkomen. Deze deeltjes spoelen uiteindelijk vaak naar zee of komen in de bodem terecht. Ook via het riool kunnen ze zich verspreiden, zelfs als water gezuiverd wordt in installaties.
Opname van microplastics door mensen
Voedsel en drinkwater
Microplastics zijn inmiddels op veel plaatsen aangetroffen, ook in voeding. Ze zijn gevonden in vis, schaaldieren en zelfs in honing en zout. Via plastic verpakkingen en luchtverontreiniging kunnen ze ook in andere voedingsmiddelen terechtkomen. Ook in drinkwater, zowel uit de kraan als gebotteld water, zijn microplastics aangetroffen.
Luchtwegen en huidcontact
Microdeeltjes kunnen bovendien via de lucht worden ingeademd. Vooral in stedelijke gebieden waar veel verkeer is, liggen de concentraties hoog. Daarnaast kunnen sommige cosmetische producten via de huid opname van microdeeltjes mogelijk maken. Hoewel onze huid een sterke barrière vormt, zijn er aanwijzingen dat zeer kleine deeltjes door de huid kunnen dringen.
Wat zijn de gevolgen voor onze gezondheid?
Wetenschappers onderzoeken nog volop wat de langetermijngevolgen zijn van microplastics in het menselijk lichaam. Er zijn aanwijzingen dat microplastics schade kunnen veroorzaken aan cellen en mogelijk ontstekingsreacties in het lichaam kunnen opwekken. Ze kunnen bovendien schadelijke stoffen dragen, zoals weekmakers en zware metalen, die zich aan het plastic hechten. Of en hoe deze stoffen vrijkomen in het lichaam is echter nog onzeker. Wat wel zeker is, is dat chronische blootstelling gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen.
Wat kun je zelf doen om blootstelling te verminderen?
Hoewel het onmogelijk lijkt om microplastics volledig te vermijden, kun je wel bijdragen aan het verminderen van je eigen blootstelling en vervuiling. Kies vaker voor vers én onverpakt voedsel om minder in contact te komen met plastic verpakkingen. Gebruik verzorgingsproducten zonder toegevoegde microplastics en synthetische scrubdeeltjes. Was kleding op lagere temperaturen en gebruik waszakken of filters die microvezels opvangen. Probeer daarnaast het gebruik van plastic in het dagelijks leven te verminderen door voor herbruikbare producten te kiezen.
Waarom is dit een urgent milieuvraagstuk?
De opkomst van microplastics raakt zowel het milieu als onze gezondheid. Doordat ze moeilijk afbreekbaar zijn, hopen ze zich op in ecosystemen en in het lichaam van dieren én mensen. Dit maakt het een urgent vraagstuk binnen zowel milieubeleid als volksgezondheid. Door bewustwording te creëren en ons gedrag aan te passen, kunnen we bijdragen aan een toekomst waarin plasticvervuiling minder grip heeft op onze leefomgeving en gezondheid.
